GRAFİKLİ-Myanmar üzerindeki uluslararası baskı giderek artıyor

ANKARA (AA) - ZUHAL DEMİRCİ - Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlara yönelik saldırılarına ilişkin, son dönemde ABD, Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliğinden (AB) gelen açıklamalar, bu ülke üzerindeki baskının giderek arttığını gösteriyor.

ABD, BM ve AB'den yapılan değerlendirmeler, Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlara yönelik zulmüne uzun zamandır sessiz kalan çoğunluğun, Myanmar'a yönelik uluslararası baskıyı artırdığına işaret ediyor.

ABD Temsilciler Meclisinin, 2017'de Myanmar ordusu tarafından Arakanlı Müslümanlara yapılan saldırıları "soykırım" olarak tanımlayan yasa tasarısını dün ezici çoğunlukla kabul etmesi, konuyu tekrar gündeme getirdi.

Uzun süredir Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlara yönelik saldırılarına "sessiz" kalmakla eleştirilen ABD yönetiminin attığı bu adımın, Myanmar Dışişleri Bakanı ve Devlet Başkanlığından Sorumlu Devlet Bakanı Aung San Suu Çi üzerindeki baskıyı artıracağı öngörülüyor.

Tasarıda, Reuters haber ajansının Myanmar'da tutuklanan 2 muhabiri dahil tüm gazeteci ve siyasi mahkumları serbest bırakması çağrısı da yer aldı.

ABD merkezli insan hakları kuruluşu Kamu Uluslararası Hukuk ve Politika Grubu (PILPG) da ay başında Myanmar'ın Arakanlı Müslümanlara yönelik zulmünü ele aldığı Gerçeklik Bulguları ve Hukuk Analiz ön raporu yayımladı. Raporda, Arakanlı Müslümanların soykırım kurbanları olduğuna ilişkin makul dayanaklara ulaşıldığı bilgisine yer verildi.

ABD Dışişleri Bakanlığının görevlendirdiği PILPG'in yaptığı araştırma, Myanmar'ın Arakan eyaletinden kaçan binden fazla mülteciyle yapılan görüşmeler, sokağa çıkma yasakları, evlilik ve aile kısıtlamaları, dini baskı, gasp ve şiddete yönelik tehditler dahil zorla çalıştırma, düzenli şiddet, tecavüz ve cinayet gibi Arakanlılara yönelik yıllarca süren insan hakları ihlallerini ortaya çıkardı.

Raporda, Myanmar'ın Arakanlılara yönelik zulmünün iyi planlanmış ve sistematik olduğu, Arakanlıları savunmasız kılarak Myanmar'dan çıkarılmalarının sağlandığı vurgulanırken, "Myanmar ordusu birçok cesedi yaktı, toplu mezarlara gömdü, kuyulara ve sulara atmaya çalıştı." ifadesine yer verildi.

- AB Myanmarlı yetkililere ilave yaptırıma hazırlanıyor

Avrupa Birliğinden 10 Aralık'ta AB Dışişleri Konseyi toplantısı sırasında yapılan yazılı açıklamada, Myanmar'daki Kaçin, Şan ve Arakan eyaletlerindeki "ciddi" insan hakları ihlallerine dikkati çekilerek, sorumlu üst düzey askeri yetkililer ve polislere yönelik ilave yaptırım hazırlığında olunduğunu bildirildi.

AB'nin bu suçları işleyen kişilerin cezalandırılması için birçok kez çağrıda bulunduğu anımsatılan açıklamada, "AB Konseyi, insan hakları ihlallerinden sorumlu olan üst düzey askeri yetkililer ve polis memurlarına yönelik ilave yaptırım uygulamaya hazırlanıyor." ifadesi kullanıldı.

Halihazırda AB, Myanmar'a silah ambargosu ve bazı üst düzey askeri yetkililere seyahat yasağı ve mal varlığını dondurma gibi yaptırımlar uyguluyor.

- "Arakanlılara yönelik zulüm ve adaletsizlik sürüyor"

Amerikan New York Times (NYT) gazetesi Yayın Kurulu da "Myanmar'ın Arakanlı Müslümanlara yaptıklarının özrü yok" başlıklı yazısında, Arakanlı Müslümanlara yapılan zulmün devam ettiğine işaret etti. Myanmarlı generaller ve sivil iş birlikçilerinin, gerekli adımları atmaya mecbur bırakılması gerektiği belirtilen yazıda, "Vatansız Arakanlı Müslümanları, Myanmar'a geri döndürme planı şimdilik askıya alındı ancak zulüm ve adaletsizlik sürüyor." değerlendirmesinde bulunuldu.

- Türkiye'nin gündeme taşıdığı Myanmar kararına BM'de büyük destek

Arakanlılara yönelik zulmü her platformda gündeme getiren Türkiye'nin, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) adına sponsorluğunu yaptığı ve AB'nin de destek verdiği Myanmar'daki insan hakları ihlallerine dikkati çeken karar tasarısı da BM Genel Kurulunda insan hakları konularının görüşüldüğü 3. komitede oylamaya sunulmuş ve büyük destek almıştı.

Myanmar'daki insan hakları ihlallerini kınayan ve hesap verebilirlik çağrısı yapan BM kararına 142 ülke destek verirken, Çin başta olmak üzere 10 ülke karşı çıktı, 25 ülke ise çekimser kaldı. Karara ayrıca 103 ülke de sponsor olmuştu.

- Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik

Birleşmiş Milletlere (BM) göre, 25 Ağustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınanların sayısı 725 bine ulaştı. Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.

Bangladeş, ülkedeki Arakanlı mültecilerin yurtlarına dönüşü için Myanmar ile vardığı anlaşmayı uygulamaktan vazgeçerken, uluslararası medya ve yardım kuruluşlarının Arakan bölgesine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti, Arakanlı Müslümanların dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri yerine getirmedi.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

İnsan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanların gerekli güvenli ortam sağlanmadan Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik kampanyasına yol açacağı endişesini taşıyor.