Eski çifte ajan olayında İngiltere-Rusya gerilimi

LONDRA (AA) - İngiltere, eski çifte ajan Sergey Skripal ile kızının zehirlenmesi emrini "büyük ihtimalle" Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in verdiğini öne sürdü.

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, temaslarda bulunmak üzere adayı ziyaret eden Polonyalı mevkidaşı Jacek Czaputowic ile başkent Londra'nın kuzeyindeki bir müzeyi ziyaretinde basına açıklamalarda bulundu.

İngiltere'de ana gündem maddesi olan zehirlenme olayına değinen Johnson, ülkesinin Rus halkı ile bir sorunu olmadığını vurgulayarak, "Derdimiz Putin ve Kremlin ile." dedi.

Yaşananlar karşısında İngiltere'nin davranışlarının sebebinin "Rus fobisi olmadığının" altını çizen İngiliz bakan, "Bizim kavgamız, Putin'in Kremlin'i ve kararıyla. Bizim fikrimize göre, İkinci Dünya Savaşı'ndan beri İngiltere sokaklarında, Avrupa sokaklarında ilk defa sinir gazı kullanılmış olmasının, (Putin'in) onun kararı olduğu çok büyük ihtimal. Bu nedenle Rusya ile aramız açık." şeklinde konuştu.

Polonya Dışişleri Bakanı Czaputowicz de olayla ilgili Rusya'yı kınayarak, "Yaptırımlar söz konusu olduğunda Polonya böyle bir eylemi destekleyecektir. Bu olayda, kararlılıkla uluslararası hukukun ihlal edilmesinin kabul edilemeyeceğini Rusya'ya göstermek üzere uluslararası toplumun harekete geçmesi gerektiğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

- İki ülke arasındaki ilişkiler gergin

İngiliz hükümeti önceki gün Skripal'in zehirlenmesine tepki olarak Rusya'ya yönelik yaptırım kararları alındığını, bu çerçevede 23 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini açıklamıştı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un İngiltere’ye yapacağı ziyaretle ilgili davetin geri çekilmesi ile Rusya’da yapılacak Dünya Kupası'na İngiliz devlet erkanından ve kraliyet ailesinden katılım olmayacağı da alınan kararlar arasında yer almıştı.

İngiltere, Skripal ile kızının zehirlenmesinde Rusya tarafından imal edildiği ileri sürülen, askeri nitelikte ve sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasal maddenin kullanıldığının kesinlik kazandığını duyurmuştu. Bu maddenin Sovyetler Birliği tarafından 1970'ler ve 1980'lerde geliştirilen "Novichok" adlı kimyasal grubunun üyesi olduğu belirtilmişti.

İngiltere Savunma Bakanı Gavin Williamson da dün yaptığı açıklamada ülkesinin Rus diplomatları sınır dışı etme kararına misilleme olarak Rusya'nın da bazı İngiliz diplomatları sınır dışı edeceği yönündeki açıklamasına ilişkin, "Rusya bizden uzak dursun ve sesini kessin." demişti.

İngiltere 2006'da eski Rus ajanı Aleksandr Litvinenko'nun Londra'da radyoaktif bir madde ile zehirlenmesinin ardından da 4 Rus diplomatı sınır dışı etmişti.

- Takas edilen casus

Rus mahkemesi, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006 yılında Skripal'e 13 yıl hapis cezası verdi. Dimitri Medvedev’in devlet başkanlığı döneminde affa uğrayan Skripal, 2010 yılında ABD’nin tutukladığı 10 Rus ajanı ile Avusturya'nın başkenti Viyana'da takas edilen 4 casus arasında yer aldı.

Skripal'in daha sonra İngiltere’ye gelerek ülkenin güneybatısındaki Salisbury’de düşük profilli bir yaşam sürmeye başladığı belirtildi.

Rusya, Skripal’in 1990’lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz dış istihbarat servisi MI6’ya, Rusya’nın Avrupa’daki casuslarının kimliklerini de ifşa ettiğini öne sürmüştü.

Skripal ile kızı Yulia, önceki pazar günü Salibury'da bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.