TCMB Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu

İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, "Enflasyondaki yükselişte petrol fiyatları ve döviz kuru görünümüne bağlı olarak yükselen enerji ile temel mal grubu fiyatları etkili olmuştur." ifadeleri kullanıldı.

TCMB tarafından yayımlanan "Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu"nda, nisanda tüketici fiyatlarının yüzde 1,87 arttığı, yıllık enflasyonun ise 0,62 puan yükselerek yüzde 10,85'e çıktığı anımsatıldı.

Enflasyondaki yükselişte petrol fiyatları ve döviz kuru görünümüne bağlı olarak yükselen enerji ile temel mal grubu fiyatlarının etkili olduğu belirtilen raporda, "Temel mal enflasyonunda Türk lirasındaki birikimli değer kaybına paralel olarak alt gruplar genelinde artış gözlenmiştir. Diğer taraftan, gıda enflasyonu işlenmemiş gıda fiyatları öncülüğünde gerilemiştir. Hizmet grubu yıllık enflasyonu ise yatay bir seyir izlemiştir. Temel mal grubundaki gelişmelere bağlı olarak çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonları ve ana eğilimleri yükselmiştir." ifadelerine yer verildi.

Raporda, nisan döneminde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranlarının sırasıyla 0,59 ve 0,80 puan artarak yüzde 12,54 ve yüzde 12,24 olduğu bildirildi.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde bir önceki aya göre temel mal ve enerji gruplarının katkısının sırasıyla 0,50 ve 0,46 puan arttığı, gıda grubunun katkısının ise 0,36 puan azaldığı kaydedilen raporda, hizmet ve alkol-tütün gruplarının katkısında önemli bir değişim olmadığı belirtildi.

Raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde, enflasyon ana eğiliminin yükseldiği gözlenmiştir. Bu dönemde ana eğilim hizmet grubunda yatay seyretmeye devam ederken, temel mal grubunda belirgin bir oranda artmıştır. Bu gelişmelerle, çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğilimindeki yüksek seviyeler korunmuştur. Nisan ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,86 yükselmiş, grup yıllık enflasyonu yüzde 9,27 ile yatay seyretmiştir.

Bu dönemde, yıllık enflasyon ulaştırma hizmetlerinde gerilemeye devam ederken, haberleşme grubunda yatay seyretmiş; diğer gruplarda ise yükselmiştir. Ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonundaki düşüşte, yıllık enflasyonu baz etkisiyle gerileyen hava yolu yolcu taşımacılığı fiyatları etkili olmuştur. Lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri enflasyonu yatay seyrederken, konaklama hizmetleri enflasyonu turizmdeki toparlanmaya bağlı olarak güçlü bir yükseliş göstermiştir. Diğer hizmetler grubu enflasyonundaki artışta ise döviz kuruna duyarlı olan kişisel ulaştırma araçlarının bakım-onarımı ile paket tur kalemleri öne çıkmıştır."

- "Enerji grubu yıllık enflasyonu yüzde 11,99"

Raporda, temel mal grubu yıllık enflasyonunun nisanda 1,53 puan yükselerek yüzde 15,46'ya ulaştığı, yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda yükseldiği belirtildi.

Dayanıklı mal grubundaki güçlü fiyat artışında otomobil ve mobilya gruplarındaki yükselişin belirleyici olduğu vurgulanan raporda, "Giyim grubunda üretici fiyatları son bir yıllık dönemde yüzde 5,73 oranında artarken, tüketici fiyatlarının aynı dönemde yüzde 12,04 yükselmesi dikkati çekmiştir. Diğer temel mal grubu fiyatlarındaki artışı ise konut bakım-onarım malzemeleri ile kişisel bakım ürünleri gibi ithal bileşeni yüksek ürünler sürüklemiştir. Özetle, temel mal grubu yıllık enflasyonunda maliyet etkilerine bağlı olarak bir yükseliş gözlenirken, talep koşulları maliyet şoklarının enflasyon üzerinde hissedilir olmasında rol oynamıştır." ifadelerine yer verildi.

Raporda enerji fiyatlarının nisan ayında yüzde 2,76 arttığı, uluslararası petrol fiyatlarındaki artışa ve Türk lirasında gözlenen değer kaybına bağlı olarak akaryakıt ve tüpgaz fiyatlarının sırasıyla yüzde 4,70 ve yüzde 1,12 yükseldiği bildirildi.

Buna ek olarak, elektrik fiyatları bu dönemde yüzde 2,90 yükseldiği, belediyelerce belirlenen şebeke suyu fiyatlarının yüzde 1,23 arttığı ifade edilen raporda, "Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 3,70 puan yükselerek yüzde 11,99 olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın ikinci çeyreğindeki düşük baz da dikkate alındığında, kısa vadede enerji enflasyonundaki yukarı yönlü seyrin devam etmesi söz konusudur." değerlendirmelerine yer verildi.

Raporda, şunlar kaydedildi:

"Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu nisan ayında 1,56 puan azalarak yüzde 8,81 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda gruplarında gerilemiştir. Gıda grubu yıllık enflasyonundaki düşüşte temelde taze meyve-sebze fiyatlarındaki ılımlı seyre bağlı olarak gerileyen işlenmemiş gıda fiyatları etkili olmuştur. Öte yandan, kırmızı et fiyatlarında Ocak ayından itibaren gözlenen artış eğilimi nisan ayında da devam etmiş (yüzde 4,33) ve ilk dört aydaki birikimli artış yüzde 12,73 seviyesine ulaşmıştır.

Yılın ilk çeyreğinde aylık bazda yüksek artışlar kaydeden işlenmiş gıda fiyatları nisan ayında yüzde 0,58 artarak ilk çeyreğe kıyasla daha ılımlı bir seyir izlemiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 13,98'e gerilemiştir. İşlenmiş et ürünlerinde kırmızı et fiyatlarındaki gelişmelerin etkileri izlenirken, peynir ve diğer süt ürünlerindeki artışların ivme kaybettiği gözlenmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu sınırlı bir düşüşle yüzde 12,41 olmuştur."

- Yİ-ÜFE

Raporda, yurt içi üretici fiyatlarının (Yİ-ÜFE) nisan ayında yüzde 2,60 arttığı, yıllık enflasyonun 2,09 puan yükselerek yüzde 16,37'ye ulaştığı anımsatıldı.

Üretici fiyatlarında gözlenen seyirde döviz kuru gelişmeleri ile başta petrol ve metaller olmak üzere emtia fiyatlarındaki artışlar belirleyici olduğu vurgulanan raporda, "Bu dönemde imalat sanayi yıllık enflasyonu 2,27 puan artışla yüzde 17,04 olarak gerçekleşmiştir. İmalat sanayi fiyatlarındaki artışın alt gruplar geneline yayıldığı izlenmiştir. Bu doğrultuda, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi de önemli ölçüde hızlanmıştır." ifadelerine yer verildi.