Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri Nizamülmülk

NİZAM AL-MÜLK

#Nizamülmülk, Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri Nizamülmülk, 14 Ekim 1092 tarihindeHasan Sabbah'ın kurucusu olduğu Haşhaşi tarikatının bir üyesi tarafından sırtından hançerlenerek öldürülmüştür.

Gerçek ismi İbu Ali Hasan'dır. Nizamülmülk, 10 Nisan 1018 tarihinde İran'ın, Horasan bölgesinin Tus kentinde doğdu. Dönemin ünlü hocalarından dersler aldı. Daha sonra yeni kurulmakta olan Selçuklu Devleti’nin hizmetine girerek Davut Bin Mikail, Alp Arslan ve Melikşah gibi hükümdarların baş vezirliğini yaptı. Bunun yanında görev süresi boyunca #cami, kervansaray ile #okul gibi birçok #eser de yaptırdı. Ayrıca pek çok dile de çevrilen ünlü eser Siyasetname'yi yazdı. Nizamülmülk, 14 Ekim 1092 tarihinde Hasan Sabbah'ın kurucusu olduğu Haşhaşi (Suikastçi) tarikatının bir üyesi tarafından sırtından hançerlenerek öldürülmüştür.

NİZAMÜLMÜLK’ÜN #SİYASETNAME’SİNDEN;
#DevletinBekasıİçin * * * * * #7Tavsiye * *

Devlet idare etmek #ahlak ve #adalet gibi iki temele dayandığı için tarih boyunca #âlimler, #devletAdamları'nı ikaz etmişler, yazdıkları eserlerle onlara nasihat ve tavsiyelerde bulunmuşlardır. Bu tür eserlerin en meşhurlarından biri de, yarım asırlık devlet adamlığı tecrübesine sahip Selçuklu veziri Nizamülmülk’ün Siyasetname’sidir. Vefatının üzerinden 924 yıl geçse de yaptığı tavsiyeler ve nasihatler hâlâ #devletİdaresi'nde olmazsa olmaz unsurlar arasında yer alıyor…

* 1. #Devlet, kolay kolay herkese nasip olmayacak büyük bir nimettir. Bu nimete sahip olan kimse, âhirette büyük bir #külfet'le de karşı karşıya olduğunu bilmelidir. Fırsat eldeyken devletin malını devlet için harcamalı, dünyalık yığmak yerine #âhiret için hazırlık yapmalıdır. Kendisi son derece rahat yaşarken, halkı yoksulluk çeken devlet adamını çetin bir hesabın beklediği çok açıktır. Hazret-i Ömer (r.a.) dahi bu azaptan korkuyorsa, diğerlerinin vay haline!

* 2. Devlet işlerinde vazife yapanlar, başkalarının hakkına çok kolay ulaşabildikleri, bütün gücü kendilerinde gördükleri için, yaptıkları her iş kayıt altında olmak zorundadır. Devletin vazifelendirdiği birisi, #mazlum'un, #yetim ve #fukara'nın #hak'kını yerse, vay o devletin haline!

* 3. Herkes #liyakat'ine göre değerlendirilmelidir. Kişide aranması gereken şey mal mülk değil hünerdir. Soyu sopu belli olan kimseler varken devlet vazifesi ne idüğü belirsiz olanlara verilmemelidir. Devletin #beka'sı için, ehil olmayan kimselere iş buyrulmamalıdır. Bir kişiye birden fazla iş yükleyip, onlarca kişiyi işsiz bırakmak akıl kârı değildir. Devlet adamı bunun dengesini gözettiği sürece iyi bir devlet adamıdır. Aksi takdirde saltanatının zeval bulması çok yakın olacaktır.

* 4. Devlet işlerinde #dinibütün (#islam), Allah korkusu olan, haram yemekten kaçınan bir yardımcıyı herkes ister. Ancak aksi durumda, yardımcı yerine bir casus beslenmiş olur. Bu da devletin bekâsını temelinden sarsacak mahiyette bir olumsuzluktur.

* 5. Devlet işlerinde vazife yapanlar, iyi ya da kötü olabilirler. #Halk, iyileri hayırla anarken kötüleri nefretle yâd eder. Sevilen bir #devletAdamı olmak varken, arkasından kin duyulan biri olmak #akıllıKimse'nin yapacağı iş değildir. Zira makam mevki geçicidir, kalıcı olan #insanlık ve hayırseverliktir.

* 6. Devlet adamı #zulüm'etmemeli, zulmetmiyorsa bile vazifelendirdiği adamların zulmedip etmediğini bilmelidir. Yoksa #mazlumlar'ın ettiği ah, eninde sonunda dönüp kendisini bulacaktır.

* 7. #Merhamet son derece #güzel bir #haslet'tir. İnsanoğlu yeri geldiği zaman #merhametli olmayı da bilmelidir. Acıma duygusu Allah korkusuyla birleşince, adaletli bir devlet adamı ortaya çıkacaktır. #Tarih kitapları, taş kalpli nice devlet adamının kalıcı olmadığını ısrarla yazarken bu gerçeğe işaret etmektedir.